İş Güvenliği Uzmanı Hizmeti
İş güvenliği uzmanı, çalıştığı firmada, işçilerin sağlığını ve güvenliği korumak adına gerekli önlemleri aldıran Bakanlık tarafından görevlendirilmiş danışmandır.
- Rehberlik
- Risk değerlendirmesi
- Eğitim, bilgilendirme ve kayıt
- İlgili birimlerle işbirliği
İçindekiler
Toggleİş Güvenliği Uzmanı kimdir?
İş Güvenliği Uzmanı, çalıştığı kurum veya firmada, işçilerin sağlık ve güvenliklerini korumak amacıyla gerekli tedbirleri almasını sağlayan Bakanlıkça görevlendirilen danışmandır. Bu uzmanlar, risk değerlendirmesi yapma, yeni politikalar geliştirme, ekipman denetimi, iş kazası raporlama, acil durum eylem planı hazırlama ve yıllık çalışma planı gibi önemli konularda görev alırlar.
İş Güvenliği Uzmanı ne iş yapar? Görev, yetki ve sorumlulukları nelerdir?
İş güvenliği uzmanı gerek dokümantasyon noktasında gerek saha denetimi konusunda gerekli hazırlıkları yapmaktadır. İş Güvenliği uzmanı, risk değerlendirmesi yapmak, yeni politikalar geliştirmek, ekipman ve malzeme denetlemesini yapmak, iş kazalarının raporunu tutmak, acil durum eylem planı oluşturulmasına katkı sağlamak, yıllık çalışma planı ve yıllık eylem planı hazırlama konularında görev almaktadırlar.
6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU ve İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK, İSG faaliyetlerinde yer alan kişilerin görevleri, sorumlulukları ve yetkileri hususuna açıklık getirir. İş Güvenliği Uzmanı’nın bilinen en temel görevi olan çalışma ortamı gözetiminin yanında birçok farklı görevi vardır. Bunlar;
- İşyerinde oluşabilecek Acil durumların (kaza, yangın, patlama v.b.) önlenebilmesi için yapılan çalışmalara katılır. Acil Durum uygulamalarına katılır. Acil durum konularında, periyodik eğitimleri ve tatbikatların yapılmasını, acil durum planı doğrultusunda hareket edilip edilmediğini kontrol eder.
- İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından bakım, kontrol ve ölçümleri planlar ve uygulamaları izler.
- İş Güvenliğinde mevzuata aykırı yada çalışanları etkileyecek durumları işverene bildirir.
- KKD kullanımı, seçimi, bakımı ve muhafazası konusunda mevzuat ve isg kurallarına göre sürdürülebilirliğini sağlamak için işverene öneriler verir.
- İşyerinde meydana gelen ancak ölüm veya yaralanmaya neden olmayan durumlar (ramakkala durumlar) hakkında çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunur.
- İş kazaları ve meslek hastalıklarının sebeplerini araştırır ve işverene tekrarlanmaması için önerilerde bulunur.
- İşyerinde Risk değerlendirmesi konularında çalışmalara katılır ve işverene önerilerde bulunur.
- Çalışanların iş sağlığı güvenliği eğitimleri hakkında planlama yaparak işverenin onayına sunar.
- İş güvenliği uzmanı, isg eğitimlerini vermeye yetkilidir. İşverenin onayı ile bu eğitimlerin bir kısmını üstlenebilir.
- Eğitim kayıtlarını belgelendirerek işverene sunar.
- İlgili kurumlarla işbirliği kurarak, hizmet verdiği kurumlardaki isg faaliyetleri konusunda yardımcı olur.
- Yangın, Deprem, Yüksekte çalışma gibi özel durumlar konusunda eğitimlerin yapılması için işverene önerilerde bulunur.
İş Güvenliği Uzmanlığında A,B ve C sınıfları nedir?
İş güvenliği alanında tehlike sınıfına göre istihdam edilen profesyonellerde sınıflama mevcuttur.
C sınıfı iş güvenliği uzmanları önlisans veya lisans mezunlarından oluşmakta olup yalnızca az tehlikeli sınıfta yer alan işletmelerde çalışabilmektedirler. Maaşları firmadan firmaya değişmekte olup, genellikle asgari ücretin %30 üzerinde maaş almaktadırlar.
B sınıfı iş güvenliği uzmanları ise alanda yüksek lisans mezunlarından veya C sınıfı olarak aktif 3 yıl çalışan kişilerden oluşmaktadırlar ve bunlar tehlikeli sınıfta yer alan işletmelerde çalışabilmektedirler.
A sınıfı iş güvenliği uzmanları ise, alanında doktora yapmış kişilerden, B sınıfı olarak aktif 4 yıl çalışan kişilerden oluşmaktadırlar ve bunlar çok tehlikeli dahil olmak üzere tüm sınıfta yer alan işletmelerde çalışabilmektedirler.
İş Güvenliği Uzmanı’nın Sektördeki Rolü
İş güvenliği uzmanlarının sanayi, inşaat ve sağlık gibi sektörlerdeki rolü, çalışanların sağlığını ve güvenliğini sağlamak, işyerlerindeki riskleri azaltmak ve yasal gereklilikleri denetlemek gibi önemli görevleri içerir.
Genel olarak bakıldığında, hangi sektörde olursa olsun, iş güvenliği uzmanlarının risk değerlendirmesi çalışmalarına katılmak, acil durum eylem planlarını hazırlamak, eğitimleri düzenlemek, iş kazası kayıtlarını tutmak, yasal prosedürleri takip etmek, ekipman ve araçların periyodik kontrollerini takip etmek, düzenli raporlar hazırlamak gibi temel konularda görevleri vardır. Büyük konular ele alındıktan sonra, sektör veya hatta firma özgü problemleri belirleyerek, çalışanların daha sağlıklı, huzurlu ve üretken bir ortamda çalışabilmeleri için özel çözümler üretirler.
İş Güvenliği Uzmanı’nın önemi ve katkıları
İş güvenliği uzmanlarının rolü iş kazalarını azaltmada büyük önem taşır. İş yerinde olası riskleri belirlemek için risk değerlendirme raporları hazırlarlar. Bu raporlar sayesinde riskleri en aza indirme veya ortadan kaldırma hedeflenir. Ayrıca, çalışanların iş güvenliği konusunda farkındalığını artırmak amacıyla eğitimler düzenleyerek katkı sağlarlar.
Bir işletme için, yasal düzenlemelere ve yükümlülüklere uyum çok önemlidir. İş güvenliği uzmanları, mevcut yasal prosedürleri takip ederek işletmenin olası zararlarını azaltmaya yardımcı olurlar. Bu durum iş kazalarının azaltılmasına ve iş yerlerinde daha güvenli bir çalışma ortamının oluşturulmasına katkı sağlar.
İş yerinde verimlilik ve motivasyona etkisi de büyüktür. İş güvenliği uzmanları, çalışanlara doğrudan ve dolaylı olarak verimlilik ve motivasyon sağlarlar. Doğrudan müdahale ederek tehlikeli durumları çözerek, çalışanların daha sağlıklı bir ortamda çalışmalarına ve dolayısıyla daha verimli olmalarına yardımcı olurlar.
Dolaylı olarak, çalışanın fark etmediği riskleri de ele alarak, çalışma ortamının daha rahat ve güvenli hale gelmesine yardımcı olurlar. Aynı zamanda çalışanın yasal haklarını ve sorumluluklarını anlatarak daha özgüvenli ve bilinçli bir şekilde çalışmalarını sağlarlar. İş güvenliği uzmanları, çalışanların görüş ve önerilerini dikkate alarak planlamalar yaparlar, bu da çalışanların motivasyonunu artırır.
İş Güvenliği Uzmanı nasıl olunur?
İş Güvenliği Uzmanı olabilmek için birinci yol: Üniversitelerin İş Sağlığı ve Güvenliği Lisans veya Önlisans bölümlerinden mezun olmalısınız. Mezun olduktan sonra bakanlığın yetki verdiği İş Güvenliği kurslarından gerekli eğitimleri aldıktan sonra ÖSYM’nin açtığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı’ndan en az 70 almanız gereklidir. Lisans ve önlisans bölümleri arasında ders sayısı ve kredi farklılıkları vardır. Ancak iki bölümden de mezun olsanız ÖSYM’nin sınavına girerek C sınıfı İş Güvenliği uzmanı olabilirsiniz. Lisans bölümü mezunları, Tezsiz yüksek lisans yaparak 6 ay gibi bir sürede B sınıfı İş Güvenliği Uzmanı sınavına girebilirler. Önlisans mezunları ise B sınıfı İş Güvenliği Uzmanı olabilmeleri için en az 3 yıl C sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı yapmak zorundalar.
İş Güvenliği Uzmanı olmanın ikinci yolu: Üniversitelerin Mühendislik, Mimarlık veya Fen Fakültelerinden mezunsanız, Bakanlıktan Yetki almış bir eğitim kurumunda İSG Eğitimini alabilirsiniz. Eğitim sonrası, ÖSYM’nin açtığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı’ndan en az 70 alarak C sınıfı İş Güvenliği Uzmanı olabilirsiniz.
İş Güvenliği Uzmanı kimler olabilir?
İş Güvenliği Uzmanı olabilmek için belirli eğitim kriterlerini karşılamak gerekmektedir. 2 veya 4 yıllık İş Sağlığı ve Güvenliği bölümünden mezun olmuş kişiler, endüstriyel mühendislik, kimya mühendisliği, elektrik mühendisliği gibi mühendislik alanlarından mezun olanlar, teknik öğretmenler ve üniversitelerin bazı fen bilimleri bölümlerinden mezun olanlar bu alanda uzmanlık yapabilirler. Ancak, lise veya işletme/iktisat mezunları bu alanda uzmanlık yapamazlar.
Kamu sektöründe İş Güvenliği Uzmanı olabilmek için belirtilen eğitim şartlarını taşıyan adaylar, KPSS sınavına girerek kamu kurumlarındaki uzman pozisyonlarına başvuru yapabilirler.
İş Güvenliği Uzmanları nerelerde çalışır?
İş Güvenliği uzmanları inşaat, sanayi ve üretim tesisleri, enerji ve madencilik sektörü, sağlık hizmeti sunan kuruluşlarda, denizcilik ve havacılık alanında, otomotiv sektöründe, kamu kurum ve kuruluşlarda, bankacılık sektöründe ve çevre kurumları bir çok alanda geniş bir yelpazede yer alabilmektedirler.
İş Güvenliği Uzmanı Sınavına kaç kez girilebilir?
İş güvenliği eğitimini tamamlayan herkes sınırsız olarak iş güvenliği uzmanlık sınavlarına katılabilmektedirler.
İş Güvenliği Uzmanı Sertifikası nasıl ve nereden alınır?
İş Güvenliği Uzmanı Sertifikası (Belgesi), ÖSYM tarafından düzenlenen sınavda 70 puan alan adayların Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığı tarafından düzenlenen sertifikalarını alabilmektedirler. İş güvenliği uzmanlık sınav ücreti bakanlık tarafından 1,534 tl olarak belirlenmiştir. İş güvenliği uzmanlarının, belgelerini aldıkları tarihten itibaren her 5 yılda bir, eğitim kurumları tarafından düzenlenen yenileme eğitim programlarına katılmaları zorunludur.
İş Güvenliği Uzmanları ISO 45001 sertifikasını nasıl alabilirler?
Mart 2018 tarihinde Uluslararası Standart Organizasyonunun yayınlamış olduğu ISO 45001 standartı, TSE tarafından TS ISO 45001:2018 olarak ülkemizde yayınlanmıştır.
OHSAS 18001 olarak bilinen ve standart olmayan bu sistem artık tüm dünyada standart olarak yerini aldı. Bir çok değişikliği beraberinde getiren ISO 45001 diğer yönetim sistemleri ile benzerlik göstermektedir.
İş güvenliği ve yönetim sistemleri konularını kapsayan ISO 45001 eğitimini, yetkilendirilmiş eğitim kurslarına katılarak iş güvenliği uzmanları alabilmektedirler.
Hangi firmalarda İş Güvenliği Uzmanı bulundurmak zorunludur?
01.07.2020 tarihinden itibaren az tehlikeli işyerlerinde 50 çalışandan daha az bulunan işletmeler veya kamu kuruluşları iş güvenliği uzmanı bulundurmak veya iş güvenliği hizmeti almak zorundadır.
İş Güvenliği Uzmanı bulundurmama cezası nedir?
01.07.2020 tarihi itibariyle iş güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmemesi halinde, işverene her bir kişi için 5.000 tl para cezası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktarda ceza uygulanacaktır.
İş Güvenliği Uzmanı çalışma süresi nedir?
İş güvenliği uzmanı, az tehlikeli işyerlerinde çalışan başına en az 10 dk, tehlikeli işyerlerinde çalışan başına en az 20 dk, çok tehlikeli işyerlerinde çalışan başına en az 40 dk olarak belirlenmiştir.
Az tehlikeli işyerlerinde 1000 çalışanda bir tam gün çalışmaktadır, tehlikeli işyerlerinde ise 500 çalışanda bir tam gün çalışmalı ve çok tehlikeli işyerlerinde ise 250 çalışanda bir tam gün çalışacak en az 1 iş güvenliği uzmanı şekilde bulundurulmalıdır.
İş Güvenliği Uzmanları OSGB’lerde çalışmak zorunda mıdır?
Hayır, iş güvenliği uzmanları yalnızca OSGB’lerde değil, aynı zamanda kamu veya özel sektörde de veya kurum bünyelerinde de çalışabilmektedirler.
İş güvenliği uzmanları hangi bakanlığa bağlıdır?
İş güvenliği uzmanları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü‘ne bağlıdır.
İş güvenliği uzmanı iş müfettişi olabilir mi?
Makine Mühendisi, Maden Mühendisi, İnşaat Mühendisi, Elektrik Mühendisi mezunları İş Güvenliği Uzmanlık Sınavı‘nda başarılı olmuş ise İş Müfettişliği Yardımcılığı Sınavı‘na başvuru yapabilmekte ve İş Müfettişi olabilmektedir.
İş güvenliği uzmanının İngilizce karşılığı nedir?
İş güvenliği uzmanının İngilizcesi “Occupational Safety Specialist“tir.
İş güvenliği uzmanı farklı şehirlerde çalışabilir mi?
İş güvenliği uzmanları, tam süreli olarak bir yerde çalışıyor ise başka bir yerde çalışamaz veya başka bir şehirde çalışamaz. Ancak yarı zamanlı olarak çalışıp, süreleri yettiği müddetçe farklı şehirlerde görev yapabilmektedirler.
İş güvenliği uzmanı farklı şirketlerde çalışabilir mi?
İş güvenliği uzmanları, tam süreli olarak bir şirkette çalışıyor ise başka bir şirkette çalışamamaktadır. Ancak, iş güvenliği uzmanı, çalıştığı firmada yarı zamanlı olarak çalışıyor ise, başka bir şirkette yine yarı zamanlı olarak çalışabilmektedir.
İş Güvenliği Uzmanlarının karşılaştıkları zorluklar
İş yerinde güvenlik sorunları
İşverenler ve bazı çalışanlar, iş güvenliği konusuna yeterli özen göstermediğinde, iş kazalarının riski artar. Aynı zamanda işverenler, mali sıkıntılar nedeniyle iş güvenliği önlemlerini erteleyebilir veya uygulamayabilirler. Çalışanlar, iş güvenliği eğitimine katılmayı reddedebilir veya erteleyebilirler. Çalışanların eğitim seviyeleri, iş güvenliği uzmanlarının onlara ulaşmasını zorlaştırabilir.
Özellikle kültürel ve dil farklılıkları, iş güvenliği uzmanları için iletişim engeli oluşturabilir. Ayrıca, gerekli eğitimi almamış kişilerin direnci, iş kazası olana kadar sorunları daha da karmaşık hale getirebilir. Bu tür durumlar iş güvenliği uzmanlarının görevlerini yerine getirmesini engelleyebilir ve yönergelerin uygulanmasını zorlaştırabilir. Ayrıca, iş güvenliği uzmanlarının sadece işverenler ve çalışanlar tarafından değil, aynı zamanda teknolojik gelişmeler, kanunlar ve değişen koşullara karşı da sürekli olarak güncel kalma zorunluluğu vardır.
Eğitim seviyesi kaynaklı zorluklar
İş güvenliği uzmanları, çalışanların eğitim seviyeleri nedeniyle zorluklarla karşılaşabilirler. Bu durumda, iş güvenliği önlemleri ikinci plana atılabilir. Aynı zamanda teknik terimlerin anlaşılabilirliği ve önemi, eğitim seviyesine bağlı olarak sorun oluşturabilir. Çalışanlar, verilen eğitimleri pratikte uygulamakta zorluk yaşadıklarında, önceki iş deneyimlerinin yetersiz olduğunu belirterek iletişim sorunları yaşanabilir.