RİSK ANALİZİ-RİSK DEĞERLENDİRMESİ
İşverenin temel yükümlülüklerinden olan Risk Analizi veya diğer bir adıyla Risk Değerlendirmesi 6331 sayılı kanunda yer almaktadır. 6331 sayılı iş sağlığı güvenliği kanununun 4. maddesinin c bendinde yer alan ifade şöyledir; İşveren Risk değerlendirmesi yapar yada yaptırır. Bu yükümlülüğü yerine getirebilecek yetkinliği varsa kendisi yoksa profesyonellere yaptırır.
Risk Analizi Nedir
Risk analizi; iş sağlığı güvenliği hususlarını matematiksel olarak ekipman veya insana zarar verme potansiyellerinin hesaplanmasıdır. İş yerinde, iş yerinin eklentilerinde, sosyal alanlarında veya dış görevlere çıkan çalışanların karşılaşabilecekleri tüm tehlike unsurlarını inceleyerek risk analizi oluşturulmalıdır.
Risk analizi Neden Yapılır?
Çalışan, ekipman ve iş yerinin güvenlik ölçeğini anlamada bizlere yardımcı olan dökümanlara risk analizi denir. Risk Analizi, potansiyel tehditlerin varlığını anlamada, ne zaman ve nasıl gibi soruların cevabına ulaşabilecek rehberliği bizlere sunmaktadır. 6331 sayılı İş Sağlığı güvenliği Kanununda İşverenin yükümlülüklerinden biri olması sebebiyle risk analizi yaptırma zorunluluğu vardır. İş Sağlığı ve Güvenliği risk değerlendirilmesi Yönetmeliğinde içeriği anlatılmaktadır.
Risk Değerlendirmesini Kim Hazırlar
Risk değerlendirmesini hazırlama sorumluluğu işverene verilmiştir. Ancak risk değerlendirme yönetmeliği uyarınca risk analizini bir ekip gerçekleştirir. Risk değerlendirme ekibinin koordinasyonu ve sonuçlandırılması yine işverenin sorumluluğundadır.
Risk değerlendirme ekibini işveren kurar. Ancak ekipte olması gereken kişiler hakkında yönetmelik bize yol gösterir. Risk değerlendirme ekibinde;
- İşveren/işveren vekili
- İş Güvenliği Uzmanı
- İşyeri Hekimi
- İşyeri Çalışan Temsilcisi
- İşyeri Destek Elemanı
- Muhtemel tehlike kaynakları hakkında bilgi sahibi çalışanlar
Risk Değerlendirme Ekibinin Görevleri Ve Yetkileri
İş yerinde hazırlanacak risk değerlendirmesi için ihtiyaç duyulması halinde profesyonel hizmetlerden faydalanabilir. İşveren ekip koordinasyonu için ekip içinden birini görevlendirebilir. Risk değerlendirme ekibi görevini yerine getirirken hiç bir hakkı kısıtlanamaz. Gerekli döküman, araç ve gereç kendilerine işveren tarafından sağlanır.
Risk Analizi Yöntemleri Nelerdir ve Nasıl Belirlenir
İş yerindeki bazı faktörler risk analizi yöntemlerinin seçiminde rol oynar. Risk değerlendirme yöntemleri; Kantitatif Analiz ve Kalitatif Analiz olmak üzere 2’ye ayrılır. Türkçesi, Sayısal verilerle Risk analizi ve Sözel Verilerle Risk Analizidir.
Risk analizi Yöntemleri
Risk Değerlendirme Yöntemleri Sayısal ve Sözel Tüm Yöntemler Aşağıdaki Gibidir.
- 5 x 5 Matris Yöntemi
- L tipi matris yöntemi
- X tipi matris yöntemi
- Fine-Kinney Tipi
- Olası Hata türleri ve Etkileri Analizi (FMEA)
- Çeklist Yöntemi ile Analiz
- Hata(Olay) Ağacı Yöntemi (ETA)
- HAZOP (Tehlike ve Çalışan Bağlantı Analizi)
- Neden Sonuç Analizi
- What İf (Ya Olursa) Analizi
Risk Analizinde EYS Farkı
Risk Analizi ve Değerlendirmesinde yüzlerce farklı sektörde tecrübeler kazandık. Bu tecrübeleri ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ile Entegre ederek Faaliyet veya Ekipman bazlı Risk analizlerini geliştirdik. Sizlerde İşletmenizde Riskleri öğrenmek için hemen iletişime geçin.
Risk Değerlendirmesi Hakkında Diğer Sorular
Risk Analizi ve Yöntemlerini, RD Süreçlerini ve Uygulamalar Hakkında Daha Fazla Bilgi Alın.
Üretim süreçlerindeki karmaşa, tehlike faktörlerinin çokluğu, çalışma ortamının yoğunluğu gibi kavramlar geliştikçe riskleri kontrol edebilmek adına sayısal verilere ihtiyaç duyulur. Bu verilerin ortaya döktüğü sonuçlar sizlerin hangi yöntemi belirlemeniz gerektiğini ortaya koyar. Daha basit bir ifade ile sektörün ihtiyaçları ne ise onun gerektirdiği yöntemi kullanmanız daha doğru olur. Genel olarak ülkemizde Fine-Kinney tipi Analiz yöntemi kullanmaktadır. Kimya ve Otomotiv üretici işletmelerin çalışanlarının daha geniş boyutlarda riskler ile karşılaştığı için HAZOP veya FMEA gibi detaylı çalışmaları tercih etmektedir.
İşletmenin ihtiyacına göre bir yöntem belirledikten sonra, bazı aşamalar ile analize başlayabilirsiniz. Bu aşamaları sırasıyla gerçekleştirmek doğru verileri ortaya koymada oldukça etkilidir.
Risklerin belirlenmesinde aşamalar tasarım ve kurulumun başlangıcı itibariyle belirlenmelidir. İlk öncelik Tehlikelerin belirlenmesi ve tanımlanmasıdır. Tehlikelerin potansiyel dönüşebileceği riskleri belirleyerek tedbir ve kontrol adımları izlenmelidir. Dökümantasyon yapılarak, çalışmaların güncellenerek sürekli kontrol edilerek yenilenmelidir. Kısaca sıraya koymak gerekirse;
- Tehlikeleri belirle ve tanımla
- Riskleri belirle ve Analiz Et
- Risk kontrol adımlarını belirle
- Dökümantasyonunu oluşturarak riskleri verilere dök
- Sürekli Yenileyerek güncel kal.
İş Sağlığı Güvenliği Kapsamlarının rehber olarak kabul ettiği, tehlikelerden çalışanları korumak adına yol gösteren el kitabı risk değerlendirmesi; uygulamada oldukça değişkendir. Ancak kabul gören şekli ile iş sahasında görev yapan çalışanların tamamı ile önceki iş kazaları hakkında konuşmak ve ekipmanların teknik özellikleri, noksanlıkları, özel riskleri hakkında bilgi almanız gerekmektedir. Böylelikle çalışanları hem sürece dahil etmiş olursunuz hemde gerçekçi bilgiler edinmiş olursunuz. Risk Değerlendirme ekibinde bulunan kişilerin seçilmesi veya atanması ilk konudur. Ardından risk prosedürü ve yöntemi belirlenerek süreç ilerlemiş olacaktır. Genel kanı, risk değerlendirmesini iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin oluşturması yönünde olsa da yukarıda belirttiğimiz ekip ile çözüm aramak en doğru yoldur. İş Güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi her işin riskleri konusuna % 100 hakim değildir. Çalışanların ve temsilcilerinin hatta konuya dahil bilgisi olan profesyoneller ile riskleri değerlendirmek en doğrusu olacaktır.
EYS OSGB bünyesinde bulunan profesyonelleri ile iş sağlığı güvenliği alanında tüm risk analizi yöntemleri ile çözüm bulabilirsiniz. İleri Risk analiz ve değerlendirme eğitimlerimiz ile profesyonellerini yetiştirebilir, işinize dair risklerin değerlendirilmesi konusunda bilgiler elde edebilirsiniz.